Ateş (yüksek vücut sıcaklığı) çocuklarda yaygın olarak görülür. Ateş, birçok hastalığa ve en yaygın olarak vücuttaki enfeksiyona verilen normal bir tepkidir. Ateşin kendisi genellikle zararlı değildir; aslında vücudun bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olur.
Ateş ebeveynler için endişe verici olsa da doktorlar genellikle çocuğun vücut sıcaklığının ne kadar olduğundan ziyade ateşe neyin sebep olduğuyla ilgilenirler. Ateşin kendisinden ziyade, altta yatan hastalığın belirtilerini takip etmeniz daha önemlidir.
Ateşin işaret ve belirtileri (Signs and symptoms of fever)
Çocuğunuzun vücut sıcaklığı termometrede 38°C'nin üzerinde ölçüldüğünde ateşi olduğu anlamına gelir.
Çocuğunuzda aşağıdaki durumlar da bulunabilir:
- Keyifsiz olma ve dokununca sıcak gelme
- Huysuzluk veya ağlama
- Normalden daha uykulu olma
- Kusma veya sıvı almayı reddetme
- Titreme
- Ağrı
Bebeğiniz üç aylıktan küçükse ve ateşi 38°C'nin üzerindeyse başka hiçbir belirtisi olmasa bile doktora gitmelisiniz.
Çocuğunuzun vücut sıcaklığını ölçme (Taking your child's temperature)
Bir çocuğun vücut sıcaklığını ölçmenin birkaç yolu vardır. Her yöntem çocuğunuzun vücut sıcaklığını farklı bir şekilde ölçer ve sonuçlar kullandığınız termometrenin türüne göre değişebilir. Bu yöntemler şunlardır:
- Kızılötesi alın termometresi
- Dijital, cıvalı veya alkollü termometre ile kol altından veya dil altından
- Kulak (timpanik) termometresi
- Alında kullanılan plastik bant termometreler (Bunlar güvenilir olmadığı için tavsiye edilmez).
Bazı termometreler belirli yaş grupları için daha uygundur, bu nedenle doğru değeri elde etmek için her zaman üreticinin talimatlarını okumalı ve uygulamalısınız. Anne ve Çocuk Sağlığı Hemşirenizden, aile hekiminizden veya eczacınızdan termometrenizi nasıl kullanacağınızı göstermelerini de isteyebilirsiniz. Bunu, ihtiyacınız olmadan önce yapın.
Ateşli havale (Febrile seizures)
Bazı çocuklar ateşi olduğunda havale (nöbet) geçirebilir. Bunlara ateşli havale denir. Çocuğunuzun vücut sıcaklığı aniden yükselirse ateşli havale geçirebilir. Bazen, ebeveynler çocuklarının ateşi olduğunu farketmeden önce çocuk ateşli havale geçirebilir. Ateşli havale yaygındır ve genellikle uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olmaz. Ateşli havale bilgi formumuza bakın.
Febrile seizures.
Evde bakım (Care at home)
Ateşe sebebiyet veren enfeksiyonlara farklı türde mikroplar neden olabilir. Çoğuna virüsler neden olur ve herhangi bir tedavi gerektirmez. Birkaçına bakteriler neden olur ve bunlar antibiyotiklerle tedavi edilir. Antibiyotikler virüsler üzerinde işe yaramaz
Çocuğunuzun ateşini düşürmek, altta yatan hastalığın daha hızlı tedavi edilmesine yardımcı olmaz.
Çocuğunuz iyi görünüyorsa ve mutluysa ateşi düşürmeye çalışmaya gerek yoktur. Çocuğunuz kötü hissediyorsa daha rahat hissetmesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz şeyler vardır:
- Çocuğunuza sık sık az miktarda içecekler verin. Birçok çocuk ateşi olduğunda yemek yemeyi reddeder. Susuz kalmadıkları sürece bu bir sorun değildir
- Emzirdiğiniz çocuk altı aylıktan küçükse fazladan emzirin
- Mama ile beslenen çocuğunuz altı aylıktan küçükse normal miktarda mama verin
- Bebeğiniz altı aylıktan büyükse emzirmeye veya biberonla beslemeye devam edin. Çocuğunuza su veya oral rehidrasyon sıvısı da verebilirsiniz.
- Çocuğunuza daha az miktarlarda ancak daha sık sıvı vermeniz gerekebilir.
- Ateş çocuğunuzun kötü hissetmesine sebep oluyorsa veya boğaz ağrısı gibi başka belirtileri varsa çocuğunuza parasetamol ve/veya ibuprofen verin. Ambalaj üzerindeki dozaj talimatlarına dikkatlice uyun. Üç aylıktan küçük bebeklere veya susuz kalmış çocuklara ibuprofen vermeyin. Çocuklara asla aspirin vermeyin. Çocuklar için ağrı kesici bilgi formumuza bakın.
Pain relief for children.
- Çocuğunuzun serinlemesine yardımcı olmak için alnını hafif ılık suya batırılmış bir sünger ya da yüz yıkama bezi ile silmeyi deneyin. Bu sırada çok üşümemeleri veya rahatsız olmamaları önemlidir. Soğuk banyolar veya duşlar tavsiye edilmez.
- Çocuğunuza çok sıcaklamayacağı veya üşümeyeceği şekilde yeterli kıyafet giydirin. Çocuğunuz titriyorsa titremesi geçene kadar bir kat daha giysi giydirin veya battaniye ile örtün.
Çocuğunuzu hastalığının kötüye gittiğini gösteren işaretleri takip edin.
Doktora ne zaman gitmelisiniz (When to see a doctor)
Bebeğiniz üç aylıktan küçükse ve ateşi 38°C'nin üzerindeyse başka hiçbir belirtisi olmasa bile bir aile hekimine gitmelisiniz.
Çocuğunuzun bağışıklık sistemi herhangi bir nedenle zayıfsa ve ateşi 38°C'nin üzerindeyse derhal doktorunuza veya hastane acil servisine başvurmalısınız.
Diğer tüm çocuklar için ateşi 38°C'nin üzerindeyse ve aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa onu bir aile hekimine götürün:
- Boyun tutulması veya ışığın gözlerini acıtması
- Kusma ve fazla sıvı almayı reddetme
- Kızarıklık
- Normalden daha fazla uykulu olma
- Nefes alma ile ilgili sorunlar
- Ağrı kesici ilaçlarla geçmeyen ağrı.
Ayrıca aşağıdaki durumlarda çocuğunuzu bir aile hekimine götürün:
- İki günden uzun süredir ateşi varsa ve belirgin bir nedeni yoksa
- Daha da kötüleşiyor gibi görünüyorsa
- Ateşli havale geçirmişse
Akılda tutulacak önemli noktalar (Key points to remember)
- Ateş, bir çocuğun vücut sıcaklığının 38°C veya daha yüksek olması durumudur
- Çocuklarda ateş yaygındır
- Ateşin kendisi nadiren zarar verir ve enfeksiyonla mücadeleye yardımcı olabilir
- Çocuğunuz iyi görünüyorsa ve mutluysa ateşi düşürmeye çalışmaya gerek yoktur.
- Çocuğunuz üç aylıktan küçükse ve ateşi 38°C'nin üzerindeyse başka hiçbir belirtisi olmasa bile doktora götürün.
- Çocuğunuz kötüleşiyor gibi görünüyorsa veya ateşi uzun süredir devam ediyorsa doktora götürün
Daha fazla bilgi edinmek için (For more information)
Doktorlarımıza sıkça sorulan sorular (Common questions our doctors are asked)
Çocuğumun ateşi konusunda endişelenmeli miyim?
Doktorlar sadece çocuğun ateşine odaklanmak yerine genel durumunu değerlendirir. Bu, çocuğun nasıl göründüğünü ve davrandığını gözlemlemeyi içerir. Doktorlar özellikle uyuklama/uyuşukluk, sıvı alımında azalma, davranış değişiklikleri ve iki veya daha fazla gün süren inatçı ateş gibi işaretlere dikkat ederler. Bu özellikler mevcutsa doktorunuz ateşin altında yatan nedeni araştırabilir ve bu da kan testleri yapılmasını veya idrar örneği alınmasını içerebilir.
Diş çıkarma ateşe neden olabilir mi?
Diş çıkaran çocukların ateşi 38°C'ye kadar çıkabilir. Ancak 38°C'den yüksek bir ateş asla sadece diş çıkarmaya bağlanmamalıdır. Bir enfeksiyon olma ihtimali daha yüksektir.
Ağrı kesiciden sonra bile çocuğumun ateşi var. Endişelenmeli miyim?
Çocuğunuz kendini daha iyi hissediyorsa ve diğer belirtilerinde düzelme varsa hayır. Parasetamol ve ibuprofen ateşi düşürmeyebilir, ancak amaç çocuğunuzun daha iyi hissetmesini sağlamaktır. Ateş iyileşme olmadan iki günden fazla sürdüyse bir doktora görünün.
Kendimi hasta hissettiğimde aile hekimim aspirin almamı tavsiye ediyor. Bunu çocuğum için de kullanabilir miyim?
Bir çocuğa ateşini kontrol altına almak için asla aspirin verilmemelidir. Reye sendromu adı verilen tehlikeli bir duruma yol açabilir. Sadece doktor tarafından özellikle tavsiye edildiğinde verilmelidir. Bunun yerine parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir.
Royal Children's Hastanesi Genel Tıp ve Acil servisleri ile Toplum Çocuk Sağlığı Merkezi tarafından geliştirilmiştir. RCH tüketicilerinin ve bakıcıların katkılarına minnettarız.
Gözden geçirme: Temmuz 2023
Çocuk Sağlığı Bilgileri Royal Children’s Hastanesi Vakfı tarafından desteklenmektedir. Bağışta bulunmak için www.rchfoundation.org.au adresini ziyaret edin.
Sorumluluk Reddi
Bu bilgiler doktorunuzla veya sağlık uzmanlarınızla yapacağınız görüşmelerin yerini almak değil, onları desteklemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu tüketici sağlık bilgileri broşürlerinin yazarları, bilgilerin doğru, güncel ve kolay anlaşılır olmasını sağlamak için büyük çaba sarf etmişlerdir. Melbourne Royal Children's Hastanesi, bu broşürlerde yer alan hiçbir yanlışlık, yanıltıcı olarak algılanan bilgi veya ayrıntıları verilen herhangi bir tedavi rejiminin başarısı hakkında sorumluluk kabul etmez. Bu broşürlerde yer alan bilgiler düzenli olarak güncellenmektedir ve bu nedenle broşürün en son sürümünden yararlandığınızdan her zaman emin olmalısınız. Tüketici sağlık bilgileri broşürünün en güncel sürümünü indirdiğinizden emin olmak sizin, yani kullanıcının sorumluluğundadır.