کودکان خردسال طیف وسیعی از احساسات را تجربه می‌کنند و آن را به روش‌های مختلف ابراز می‌کنند. هنگامی که مهارت‌های اجتماعی و عاطفی کودکان نوپا و خردسالان در حال رشد است، طبیعی است که کج‌خلق شوند و ‌گوش ندهند.

مهم است که شما و سایر مراقبین هنگام رشد و یادگیری مدیریت احساسات فرزندتان به او پاسخ دهید و او را حمایت کنید. راهنمایی فرزندتان و تشویق رفتارهای مثبت به او کمک می‌کند تا روش‌های مناسب رفتار کردن را بیاموزد.

علائم و نشانه‌های رفتار چالش‌برانگیز
Signs and symptoms of challenging behaviour

خانواده‌های مختلف انتظارات متفاوتی در مورد اینکه چه رفتاری قابل قبول و چه رفتاری دشوار است، خواهند داشت. برخی رفتارهایی که خانواده‌ها معمولاً آن‌ها را چالش‌برانگیز می‌دانند عبارتند از:

• سرپیچی (مثلاً امتناع از رعایت درخواست‌های شما)
• بهانه گیری (مثلا امتناع از خوردن غذاهای خاص یا پوشیدن لباس‌های خاص)
• آسیب رساندن به دیگران (مثلا گاز گرفتن، لگد زدن)
• عصبانیت بیش از حد، آنگاه که کودک به آنچه خودش می‌خواد نمی‌رسد.
• کج‌خلقی (به طور متوسط یک بار در روز در دومین سال زندگی به اوج خود می‌رسد).

علت رفتار چالش‌برانگیز چیست؟
?What causes challenging behaviour

رفتار چالش‌برانگیز گاه به این دلیل است که فرزندتان هنوز در حال یادگیری مهارت‌های اجتماعی و عاطفی است تا آن‌گونه که دوست دارید رفتار کند. اغلب زمانی که کودک بدرفتاری می‌کند، این واکنشی است به احساس اضطراب، عصبانیت یا فشار بیش از حد بر روی او و کشمکش او برای پردازش احساسات بزرگ.

توجه مثبت والدین و مراقبان به کودکان کمک می‌کند تا احساس امنیت کنند و از نظر عاطفی رشد کنند. کودکان ممکن است در تلاش برای جلب توجه و دریافت واکنش از سوی بزرگسالان رفتارهای چالش‌برانگیزی از خود نشان دهند - برخی کودکان، حتی توجه منفی را به عدم توجه ترجیح می دهند.

همچنین حواس خردسال‌ها به راحتی پرت می‌شود و حافظه کوتاهی دارند، به همین دلیل است که گاه خواسته‌های شما را انجام نمی‌دهند یا همان کارها را بارها و بارها انجام می‌دهند.

موارد دیگری وجود دارند که ممکن است بر توانایی فرزندتان در کنترل واکنش‌ها، احساسات یا رفتارهایشان تأثیر بگذارند، از جمله:

• بیمار بودن
• کم‌خوابی یا خستگی
• تماشای بیش از حد صفحه نمایش
• رژیم غذایی نامناسب یا احساس گرسنگی
• تغییر در شرایط یا روال خانوادگی.

گاه رفتار چالش‌برانگیز مداوم می‌تواند نشان‌دهنده سایر مشکلات سلامت یا یک مشکل اساسی رشدی، اجتماعی یا عاطفی باشد. همچنین مهم است که موقعیت یا محیط فعلی کودک و اینکه چگونه ممکن است بر او تأثیر بگذارد را در نظر بگیرید. اگر نگران فرزندتان هستید، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.   

به عنوان بخشی از رشد سالم، کودکان نوپا به آرامی یاد می‌گیرند که چگونه واکنش خود را به موقعیت‌های مختلف کنترل کنند. همانطور که فرزند شما بزرگتر می‌شود، می‌تواند بیشتر درباره اینکه رفتار قابل قبول چیست بفهمد و بهتر می‌تواند رفتار خود را کنترل کند.

نحوه برخورد با رفتارهای چالش‌برانگیز
How to deal with challenging behaviours

تعیین قوانین و مرزهای روشن بسیار مهم است تا فرزند شما بداند چه رفتاری از او انتظار می‌رود. دستورالعمل‌های خود را ساده و کوتاه نگه دارید (مثلاً کتک زدن ممنوع). کتک زدن درد دارد»)، و مطمئن شوید که فرزندتان آنچه را که به او گفته‌اید می‌فهمد. همچنین مهم است که یک دستورالعمل کوتاه و ساده درباره رفتاری که دوست دارید مشاهده کنید، بدهید (مثلاً "با برادرت مهربان باش").

چندین گزینه برای جلوگیری از رفتارهای چالش‌برانگیز وجود دارد، مانند:

• نادیده گرفتن - در مورد رفتارهای جلب توجه کننده کم اهمیت، بهتر است این رفتار را نادیده بگیرید (مثلاً از کودک خود دور شوید و تنها زمانی واکنش نشان دهید که او آن کار را متوقف کند). واکنش مداوم به رفتارهای منفی می‌تواند به کودک بیاموزد که این روش خوبی برای جلب توجه شماست.
• پرت کردن حواس- اگر به کودکان جایگزین جذابی داده شود، ممکن است رفتار منفی را متوقف کنند.
• تشویق همدلی – به این نکته اشاره کنید که رفتار فرزندتان چه احساسی را در شخص دیگری ایجاد می‌کند (مثلاً غمگین، رنجیده) و از فرزندتان بپرسید که اگر کسی همین کار را با او انجام دهد چه احساسی خواهد داشت.

برخورد با رفتار منفی مداوم و جدی‌تر می‌تواند بسیار تنش‌زا باشد. بهتر است رفتار فرزندتان را با استفاده از رویکرد مثبت هدایت کنید.

تشویق مثبت
Positive reinforcement

یک رویکرد مثبت برای مدیریت رفتار فرزند شما شامل تایید و تشویق مکرر رفتارهای خوب و تمرکز بر جنبه‌های مثبت رفتار فرزندتان به جای معطوف کردن توجه به رفتارهای منفی است.

• رفتارهای مثبت را قبل از اینکه منفی شوند، تشویق کنید (مثلاً «فکر می‌کنم آرام بازی کردن با برادرت را خیلی عالی انجام دادی»). این کار فرزندتان را با توجه کردن به رفتار مثبت او تشویق می‌کند، نه اینکه منتظر بمانید تا بیش از حد خشن شود و مجبور شوید روی رفتار منفی تمرکز کنید. رفتارهایی که واقعاً دوست دارید و می‌خواهید تشویق کنید را مشخص کنید.
• ایجاد یک نظام رفتار مثبت در خانه خود را در نظر بگیرید. یک نمودار پاداش برای کودکان کوچکتر می‌تواند برای فرزندتان انگیزه ایجاد کند تا رفتارهای مثبت خود را افزایش دهد. این راهبرد می‌تواند به شما کمک کند روی زمان‌هایی تمرکز کنید که فرزندتان خوب رفتار می‌کند.
• برای فرزندتان الگو باشید. کودکان از تماشای دیگران سرنخ‌هایی در مورد نحوه رفتار کردن به دست می‌آورند. بسیار مهم است که طوری رفتار و صحبت کنید که دوست دارید در رفتار فرزندتان منعکس شود – اگر می‌خواهید فرزندتان را از فریاد زدن بر سرتان منصرف کنید، مهم است که با وجود اینکه اعصابتان خرد شده است، این کار را با صدای آرام و با آرامش انجام دهید.

پیامدهای رفتار منفی
Consequences for negative behaviour

اگر فرزندتان قوانین را زیر پا می گذارد، به او بگویید که دارد کار اشتباهی انجام می‌دهد و در صورت لزوم، به او فرصتی دوباره بدهید تا رفتارش را اصلاح کند.

گر رفتار منفی ادامه یافت، باید یک تنبیه منطقی و متناسب با سن او وجود داشته باشد که مایل باشید و بتوانید آن را انجام دهید (مثلاً "اگر اسباب‌بازی را از دست دوستت نکشی، دیگر حق نداری با ماشین‌ها بازی کنی"). عواقب فوری، منصفانه‌تر و مؤثرتر از عواقب تاخیری هستند.  

گر رفتار منفی ادامه یافت، باید یک تنبیه منطقی و متناسب با سن او وجود داشته باشد که مایل باشید و بتوانید آن را انجام دهید (مثلاً "اگر اسباب‌بازی را از دست دوستت نکشی، دیگر حق نداری با ماشین‌ها بازی کنی"). عواقب فوری، منصفانه‌تر و مؤثرتر از عواقب تاخیری هستند.    

تایم‌اوت نباید برای رنج دادن کودک استفاده شود (مثلاً منزوی کردن او برای مدت طولانی)، اما می‌توان از آن برای دور کردن فرزندتان از آن موقعیت برای چند دقیقه استفاده کرد و به او فرصت داد تا آرام شود و رفتار خود را تغییر دهد.

به طور کلی توصیه می‌شود که فرزندتان برای هر سال سن خود حداکثر یک دقیقه در تایم‌اوت بماند و اگر زمان تمام شد به او اجازه دهید که از تایم‌اوت بیرون بیاید، حتی اگر هنوز آرام یا ساکت نشده است. رها کردن فرزندتان در تایم‌اوت یا انزوا برای مدت طولانی‌تر به احتمال زیاد باعث می‌شود که او بیشتر پریشان‌حال شود. اگر فرزندتان درباره ایده تایم‌اوت بسیار پریشان‌حال می‌شود یا در گذشته تجربیات تنش‌زا داشته است و فکر می‌کنید که تایم‌اوت ممکن است اوضاع را بدتر کند، ممکن است این راهبرد برای او مناسب نباشد. به یاد داشته باشید که شما فرزند خود را بهتر می‌شناسید، بنابراین ممکن است دوست داشته باشید برای دریافت کمک در این شرایط به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.

برای کودکان خردسال‌تر که ممکن است ایده تایم‌اوت را درک نکنند، زمان در کنار هم بودن (تایم‌این) مفیدتر است: این زمانی است که شما نزدیک او می‌مانید و به او آرامش می‌دهید (ساکت در کنارش بنشینید، او را در آغوش بگیرید یا نگه دارید) در حالی که او در کشمکش برای آرام شدن است.   

اگر همواره یک رویکرد تنبیهی یکسان را به فرزندتان نشان دهید، احتمال اینکه او متوجه شود که از او چه انتظاری می‌رود بالاتر است.   

تنبیه منفی می‌تواند آسیب‌زا باشد.
Negative discipline can be harmful

تنبیه بدنی

تنبیه بدنی هر کاری است که برای ایجاد درد یا ناراحتی جسمی در پاسخ به رفتار کودک انجام می‌شود. تنبیه بدنی شامل کتک زدن، سیلی زدن، کتک‌زدن باسن، نیشگون گرفتن یا کشیدن است و نباید به عنوان یک راهبرد برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز استفاده شود.

بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که تنبیه بدنی می‌تواند اثرات منفی طولانی‌مدت بر کودک داشته باشد، از جمله:

• افزایش پرخاش‌گری و رفتار ضداجتماعی 
• به کودکان یاد می‌دهد که خشونت بلامانع است
• پایین آوردن حرمت نفس
• مشکلات سلامت روان
• رابطه ضعیف بین فرزند و والدین

اگر خشونت یا پرخاشگری در خانواده شما وجود دارد، احساس ناامنی می‌کنید یا شما یا فرزندتان در معرض خطر فوری آسیب قرار دارید، با خدمات اورژانس با شماره تلفن 000 تماس بگیرید. .

فریاد زدن یا شرمسار کردن
Shouting or shaming

هنگامی که والدین ناامید و درمانده شده‌اند، فریاد زدن ممکن است پاسخی قابل درک باشد. با این حال، مطالعات نشان داده‌اند که فریاد زدن مکرر بر سر کودکان می‌تواند اثراتی آسیب‌زا مشابه با تنبیه بدنی داشته باشد.

فریاد زدن بر سر کودک، به خصوص توسط فردی بسیار بزرگتر از او – برای کودک بسیار تنش‌زا است. فریاد زدن رفتار کودکان را بهبود نمی‌بخشد و می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری بیشتر (مانند افزایش پرخاشگری) و مشکلات سلامت روان (مانند اضطراب و افسردگی) در آینده شود.    

شرمنده کردن، تحقیر و مسخره کردن کودکان به دلیل اعمالشان نیز برای سلامت روان درازمدت آن‌ها بسیار مضر است و راه موثری برای بهبود رفتارشان نیست.

منزوی کردن به عنوان تنبیه
Isolation as punishment

ماندن در آنزوا به مدت طولانی بدون توضیح یا حمایت عاطفی می‌تواند برای کودکان خردسال مضر باشد. ماندن در انزوا (به ویژه هنگامی که آن‌ها ناراحت هستند) می‌تواند به عنوان طرد تلقی شود و باعث پریشان‌حالی و سردرگمی فرزندتان شود. گاه دور کردن کودک از یک موقعیت چالش‌برانگیز و یک تغییر وضعیت آرام می‌تواند موثر باشد، اما دور نگه داشتن او برای مدت طولانی‌تر از مدت توصیه شده یک دقیقه به ازای هر سال سن، مفید نیست.   

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
When to see a doctor

گاه رفتار چالش‌برانگیز شدید و مداوم می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری رشدی یا یک نگرانی جدی‌تر برای سلامت روان باشد. اگر رفتار فرزندتان بر نحوه کنار آمدن او با زندگی تأثیر می‌گذارد، باید برای کمک و ارزیابی بیشتر به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.

چالش‌های رفتاری می‌تواند تأثیر منفی مداوم بر زندگی خانوادگی داشته باشد. اگر در مدیریت یا کنار آمدن با رفتار فرزندتان مشکل دارید، می‌توانید با یک پزشک عمومی صحبت کنید که ممکن است شما را به یک متخصص رفتارهای کودکان ارجاع دهد. 

مدیریت احساس خودتان هنگامی که فرزندتان چالش‌های رفتاری دارد می‌تواند بسیار سخت باشد. مهم است که مراقب خود باشید و در صورت نیاز به دنبال حمایت باشید. اطلاعات مربوط به حمایت والدین را می‌توانید در اینجا بیابید: https://raisingchildren.net.au/grown-ups/services-support

نکات کلیدی برای به خاطر سپردن
Key points to remember 

• هنگامی که مهارت‌های اجتماعی و عاطفی کودکان نوپا و خردسالان در حال رشد است، طبیعی است که کج‌خلق شوند و ‌گوش ندهند.
• نادیده گرفتن، پرت کردن حواس و تشویق همدلی می‌تواند به جلوگیری از رفتارهای منفی کمک کند.
• تشویق مثبت و تمرکز بر رفتار خوب فرزندتان بهترین راه برای هدایت رفتار فرزندتان است.
• گذاشتن قانون و ثبات قدم به همراه پیامدهای مناسب سن مهم است.
• تنبیه فرزندتان با تنبیه بدنی (مثلاً کتک زدن)، فریاد زدن یا انزوای او می‌تواند آسیب‌‌زا باشد و نباید برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز استفاده شود.

تهیه شده توسط بیمارستان سلطنتی کودکان (رویال چیلدرن) ما از اطلاعات ارایه ه‌شده توسط مصرف‌کنندگان و مراقبین بیمارستان سلطنتی کودکان قدردانی می‌کنیم.

در آگوست ۲۰۲۰ بازنگری شد.

Kids Health Info توسط بنیاد بیمارستان سلطنتی کودکان حمایت می‌شود. برای اهدا، به www.rchfoundation.org.au مراجعه کنید. .

بیانیه سلب مسئولیت

این اطلاعات برای پشتیبانی است و نه برای جایگزینی گفتگو با پزشک یا متخصص‌های مراقبت‌های سلامت شما. نویسندگان این جزوه‌های اطلاعات سلامت مصرف‌کننده، تلاش قابل توجهی را برای اطمینان از دقت، به روز بودن و فهم آسان اطلاعات انجام داده‌اند. بیمارستان سلطنتی کودکان ملبورن در قبال هرگونه نادرستی، اطلاعاتی که گمراه‌کننده تلقی می‌شود یا موفقیت هر رژیم درمانی که در این جزوه توضیح داده شده است، هیچ‌گونه مسئولیتی را نمی‌پذیرد. اطلاعات مندرج در این جزوه‌ها مرتبا به روز می‌شوند و بنابراین همیشه باید بررسی کنید که به جدیدترین نسخه این جزوه مراجعه می‌کنید. مسئولیت اطمینان از اینکه به‌روزترین نسخه جزوه اطلاعات سلامت مصرف‌کننده را دانلود کرده‌اید بر عهده شما کاربر است.